Year Archives: 2023

ciekawostki

Szargańska ósemka czyli serbska gratka dla miłośników kolei

Kto oglądał film Emira Kusturicy Życie jest cudem (2004)? Miało być o kolejce, a zaczynamy od filmu? Jak najbardziej! Właśnie na trasie Szargańskiej ósemki w zachodniej Serbii (serb. Šarganska osmica) znajduje się stacja kolejowa, na której toczy się akcja wspomnianego filmu. Wokół roztaczają się cudowne górskie pejzaże a cała trasa ósemki, przecinająca rejon Zlatiboru i Tary, zapewnia niezwykłe doznania nie tylko miłośnikom kolei. Sama nazwa pochodzi od kształtu ósemki, który mają tory na jednym odcinku. Tę charakterystyczną pętlę zaprojektowano po …
Porady

Niematerialne dziedzictwo kulturowe Serbii

Lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO służyć ma ochronie i promocji cennych elementów niematerialnego dziedzictwa kulturowego z całego świata. Serbia może się dotychczas pochwalić pięcioma wpisami na tej liście. Pierwszy wpis pochodzi z roku 2014 i jest to uroczystość ku czci patrona rodziny, czyli slava (serb. proslava porodične slave) – w Serbii każda prawosławna rodzina ma swojego patrona (świętego) i uroczyście obchodzi dzień jego święta. Obowiązkowym elementem obchodów jest przyjęcie dla krewnych i przyjaciół, niektóre rodziny uczestniczą także w specjalnych obrzędach …
ciekawostki

Đurđevdan

Istnieje w Serbii (i nie tylko w Serbii) takie szczególne i piękne święto, które doczekało się nawet kultowej sceny w słynnym filmie Emira Kusturicy „Czas Cyganów“ („Dom za vešanje“, 1988). Chodzi, oczywiście, o dzień św. Jerzego, czyli Đurđevdan, który właśnie dla Romów jest ważnym świętem, najstarszym i najradośniejszym. Obchodzą je wszyscy Romowie niezależnie od wyznawanej wiary, a związane jest z początkiem wiosny, kiedy to tabory po okresie zimowym mogły ponownie wyruszyć w swoje wędrówki. W Serbii obchody odbywają się 6 …
Wielkanoc

Wielkanoc w Serbii

Obchody Świąt Wielkanocnych w Serbii charakteryzują się ciekawymi zwyczajami i wierzeniami. O kilku z nich przeczytacie w tym wpisie. Zacznijmy od samej nazwy tych świąt. Słowo Wielkanoc występuje w dwóch wariantach: Ускрс/Uskrs i Васкрс/Vaskrs. Obie formy są poprawne, z tym że pierwsza z nich należy do standardowego języka serbskiego, natomiast druga pochodzi z dawnego języka literackiego używanego w cerkwi (srpskoslovenski jezik). Jest też ona nacechowana stylistycznie jako bardziej uroczysta i podniosła. W czasie świątecznym wierni prawosławni pozdrawiają się słowami: Христос …