Imiona słowiańskie – słów kilka…

Rozmowa zazwyczaj rozpoczyna się od podania swojego imienia i może być to początkiem ciekawej konwersacji. Dziś w Polsce imionami powszechnie spotykanymi są Anna, Maria, Katarzyna, Małgorzata, Agnieszka, Barbara, Krystyna, Ewa, Elżbieta, czy Zofia. W przypadku panów będą to z kolei takie imiona jak: Piotr, Krzysztof, Andrzej, Jan, Tomasz, Paweł, Marcin, Michał, czy Marek.

Na przestrzeni wieków trendy te się zmieniały i tak w XIX wieku polskie kobiety najczęściej nosiły imiona takie jak Maria, Zofia, Anna, Marianna, natomiast stulecie wcześniej na salonach królowały Marianny, Anny, Józefy czy Rozalie. 

Na przełomie wieków XX i XXI widoczny był powrót do korzeni – często nadawano imiona takie jak Katarzyna, Zofia, Anna czy Marianna. Dzisiaj najpopularniejsze imiona kobiece w Polsce to Amelia, Iga, Kornelia, Lena, Oliwia, Martyna, Milena, a męskie – Kamil, Igor, Nikodem, Oskar, Patryk czy Oskar.

Wspólnym slawistycznym mianownikiem wśród imion słowiańskich są te o wspólnym pochodzeniu: Mirosław, po serbsku i chorwacku Miroslav oznaczającego „miłującego pokój”, Bronisław – Branislav, „ten, kto broni sławy”, Władysław – Vladislav, „władający sławą”, Bogumił – Bogumil, „miły Bogu lub miłujący Boga”, Włodzimierz – Vladimir, „panujący nad pokojem”, Sławomir – Slavomir, to połączenie dwóch słów „slava” i „mir” czyli sława i pokój, podobnie Mirosław – Miroslav, itp. 

Kolejna grupa to imiona świętych, w zależności od wyznania panującego w danym kraju. W Polsce są to imiona świętych katolickich takie jak Anna, Cecylia, Emilia, Ewa, Helena, Ida, Irena, Jadwiga, Janina, Józefa, Julia, Marta, Maria czy Zofia, a wśród imion męskich znalazły się Aleksander, Antoni, Artur, Brunon, Edmund, Edward, Henryk, Jacek, Jan, Julian, Karol, Konstanty, Leon, Rafał,, Roman, Stefan.

Podobnie w innych krajach słowiańskich. W Serbii właściwie od zawsze popularne były imiona dawnych królów czy świętych Jovan, Stefan, Dušan, Nikola, Lazar, Vuk, Luka, Jelena, Milica, Mila, Jovana (żeńska wersja imienia Jovan, czyli Jan) czy Anđela. 

Równie popularne serbskie imiona żeńskie to Dunja, czyli po polsku ‚pigwa’, a także te internacjonalne Sara, Lena czy Mila, a wśród męskich przodują Dragan, Filip, Milan. 

Dzisiaj widać silne parcie ku zachodnim modom i coraz częściej pojawiają się imiona typu Aura, Dantea, Voljena, a nawet Nektarija. Mimo upływu czasu serbskimi imionami wszech czasów pozostają Luka i Sofija. Tylko w Belgradzie mieszka 545 Luków i 398 Sofiji.

Przez ostatnie dwadzieścia lat najpopularniejszym imieniem męskim w Chorwacji był Ivan, a żeńskim – Ana. Jedynie w latach sześćdziesiątych Ana nie pojawiła się w pierwszej dziesiątce. W Chorwacji coraz większą popularność zyskują krótkie i oryginalne imiona, takie jak Ana, Lana, Petra, sara, Ema czy Nika, ale nie zawsze tak było. 

W latach osiemdziesiątych absolutnymi faworytami byli Ivan i Marija, a następnie Josip, Marko, Ana i Ivana. Z kolei w latach sześćdziesiątych najczęściej spotykanym imieniem męskim był Željko, a żeńskim Marija. Wtedy też do popularnych imion zaliczały się Vesna, Snježana, Ljiljana czy Mirjana.  

Większość badań pokazuje, iż jedna trzecia nadawanych imion na świecie ma związek z naszymi dziadkami, a kolejnych trzydzieści procent dzieci w każdym roku otrzymuje imiona zagraniczne. Naukowcy stwierdzili także, że częściej imiona dla dziewcząt wybierają mamy, a dla chłopców – ojcowie.

Język jako środek komunikacji ma tendencję do upraszczania i skrótów, dlatego nie dziwi, że imiona stają się coraz krótsze. Drugim charakterystycznym czynnikiem jest to, iż w dzisiejszych czasach każdy chce mieć imię niepowtarzalne, ciekawe i jednocześnie łatwe do zapamiętania. Zdarzają się także imiona, które odradzają znawcy języka. W 2006 roku Rada Języka Polskiego przygotowała listę imion zakazanych, na której znalazły się takie imiona jak:  Andrzelika, Alma, Carmen, Clea, Chiara, Cynthia, Dajana, Abbadon, Brian, Bastian i Martin. Lista pełni jedynie funkcję doradczą, jednak z pewnością warto rozważyć uwagi ekspertów w tej jakże ważnej, mającej wieloletnie konsekwencje decyzji. 

autor: Agnieszka Kawczyńska